Algemene toelichting op het project

CONO Kaasmakers heeft midden in de Beemsterpolder (Unesco-werelderfgoed) een nieuwe fabriek laten realiseren. De nieuwe kaasmakerij met kaasopslag en kantoren is het ambitieuze visitekaartje van CONO Kaasmakers. Het bedrijf streeft naar een duurzame productie in de gehele keten en maakt dit zichtbaar met het nieuwe gebouw. Het oude fabrieksgebouw is gesloopt en de vrijgekomen grond is weer teruggegeven aan het landschap als weiland.

Ruimtelijke kwaliteit in het project

Het ontwerp en programma van de nieuwe fabriek zijn afgestemd op het karakter van het landschap, waardoor een bijzondere ruimtelijke kwaliteit ontstaat. In het ontwerp is er een relatie met de geometrie en openheid van het landschap. De regelmatige kavelstructuur van de polder is als uitgangspunt genomen waardoor een laag, langgerekt en rechthoekig gebouw is ontstaan dat past binnen het patroon van de smalle weilanden en sloten. Het nieuwe gebouw is bovendien licht en transparant waardoor de productie van de kaas zichtbaar wordt in het
landschap en het landschap van de Beemsterpolder in het gebouw doorloopt. Ook bij de duurzame energiehuishouding in het gebouw heeft het landschap een prominente rol, doordat er gebruik wordt gemaakt van wind, zon en water. De kaasfabriek heeft bovendien een bezoekersfunctie gekregen, door een route te ontwerpen die bezoekers langs de productie van de kaas in de fabriek leidt. Om het ambachtelijke karakter van de kaasmakers zichtbaar te maken, bestaat de contructie van de nieuwe fabriek uit hout. Op die manier wordt een ruimtelijke kwaliteit in de fabriek gecreërd die past bij de identiteit van de CONO Kaasmakers.

Ruimtelijke kwaliteit in het proces

Omdat de nieuwe Kaasfabriek gerealiseerd zou worden in de Beemsterpolder is er een zorgvuldig proces aan vooraf gegaan. Het ontwerp is vanwege het monumentale status van de polder, beoordeeld door Unesco en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Beide partijen hebben uiteindelijk goedkeuring gegeven voor de nieuwe fabriek van 80 miljoen euro, omdat het een bijzondere relatie aangaat met het landschap. CONO Kaasmakers heeft een opdracht uitgeschreven aan drie architectenbureaus, waarvan Bastiaan Jongerius Architecten de winnaar is geworden. Deze selectieprocedure is belangrijk geweest voor de kwaliteit van het ontwerp, omdat het bureau zich goed moest verdiepen in de opgave. Bovendien moest de opdrachtgever de opdracht en fasering precies formuleren voor de selectie. Dit heeft tijdens de uitwerking en het bouwproces geholpen om het kwaliteitsniveau van het ontwerp vast te houden. De samenwerking tussen de opdrachtgever en architect is zeer goed verlopen, wat tevredenheid en een ontwerp met veel ruimtelijke kwaliteit tot gevolg heeft.