Algemene toelichting op het project

Fort Kijkuit is gebouwd tussen 1844 en 1847, als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Achter een muur met schietgaten en schietsleuven ligt een bomvrij wachthuis en er bovenop een geschutsopstelling. Rond 1885 bood het fort plaats voor een bezetting van ongeveer 50 manschappen. De oorspronkelijke gracht met ophaalbrug is rond 1880 gedempt, bij het aanbrengen van gronddekking rondom het wachthuis.
Nu heeft Fort Kijkuit een nieuwe toekomst gekregen. Het fort ligt midden in de Vechtplassen tussen bijzondere flora en fauna en heeft nu een kantoor bestemming voor de beheer-eenheid Vechtplassen, een expositieruimte met informatie over het omringende natuurgebied, een geïntegreerd uitkijkpunt, en rustpunten met een zelfbedieningskeukentje voor recreanten.

Ruimtelijke kwaliteit in het project

Fort Kijkuit bestaat uit verschillende bouwwerken; een oude fortwachterswoning, een buskruit- en projectielenmagazijn en een houten loods. In 1933 is er een moderne kazemat van gewapend beton bij gebouwd, bedoeld voor de opstelling van een vuurwapen.
Het fort beschikt momenteel over een informatiepunt in het voormalige kruithuis en er is een uitzichtpunt met weids zicht op de bijzondere natuur met veel verschillende vogels als de kuifeend, fuut en ijsvogel.
Er heerst een aangenaam architectonisch binnenklimaat met lichte ruimtes. Ook is de oude kazemat nog steeds de woonplaats van een vleermuizenkolonie en is er een aanlegplek voor boten.

Ruimtelijke kwaliteit in het proces

In 2014/2015 is het fort flink gerestaureerd, van verlaten vestingwerk tot uitnodigend uitzichtpunt. Het voormalige kruithuis waar vroeger wapens in werden opgeslagen, is omgetoverd tot een onbemande informatieruimte, met daarop een uitzichtpunt. Het hoofdgebouw is ingericht als kantoor voor de boswachters van Natuurmonumenten. De kazemat is aan de buitenzijde hersteld. Vroeger stonden hier de vuurwapens opgesteld. Nu is het een winterverblijfplaats voor vleermuizen en daarom het enige gebouw dat niet toegankelijk is.

De restauratie is medegefinancierd door de provincie Noord-Holland en vanuit het Europese LIFE project New Life for Dutch Fens is het infopunt ingericht.